-उमाजी म. केळुसकर ⬑ विश्वभरारी ⬉
अमेरिकेच्या अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी 'गोल्डन डोम' या भविष्यातील क्षेपणास्त्र संरक्षण कार्यक्रमाची संकल्पना जाहीर केली आहे. १७५ अब्ज डॉलरच्या या बहुस्तरीय यंत्रणेमुळे अमेरिका प्रथमच अवकाशात शस्त्रे ठेवणार आहे. ही घोषणा जागतिक शांततेच्या अपेक्षांना मोठा धक्का देणारी आहे. अमेरिकेच्या या भूमिकेकडे केवळ संरक्षणात्मक उपाय म्हणून पाहिले जाऊ शकत नाही, तर जगातील सर्वात शक्तिशाली लष्करी ताकद म्हणून आपले वर्चस्व आणखी मजबूत करण्याच्या दिशेने टाकलेले हे एक मोठे पाऊल आहे. ट्रम्प यांनी आपल्या कार्यकाळातच हे तंत्रज्ञान पूर्ण क्षमतेने कार्यान्वित होईल, असे सांगितले आहे, ज्याचा अर्थ २०२९ पर्यंत अमेरिका आपल्या लष्करी क्षमतेत एक मोठी भर घालणार होती. या तंत्रज्ञानाचे प्राथमिक क्षमतेने कार्यान्वित झाल्याचे संकेत अमेरिकेच्या युद्धखोरीचा आणखी एक पुरावा म्हणून पाहिले जात आहे, जिथे तांत्रिक प्रगतीचा उपयोग शांततेऐवजी लष्करी सामर्थ्यासाठी केला जात आहे.
अमेरिकेच्या या निर्णयामुळे अंतराळात शस्त्रास्त्रांची स्पर्धा सुरू होण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. ही स्पर्धा केवळ अमेरिकेपुरती मर्यादित राहणार नाही, तर रशिया, चीन यांसारख्या इतर महासत्तांनाही यात ओढले जाईल. यामुळे जागतिक शांतता आणि स्थैर्याला गंभीर धोका निर्माण होईल. अंतराळात शस्त्रास्त्रांची स्पर्धा सुरू झाल्यास, त्याचे गंभीर परिणाम संपूर्ण मानवजातीला भोगावे लागतील, कारण यामुळे अंतराळात लष्करी संघर्षाची शक्यता वाढेल आणि त्याचे विनाशकारी परिणाम पृथ्वीवरील जीवनावरही होतील. 'गोल्डन डोम' तंत्रज्ञान चार टप्प्यांत शत्रूची क्षेपणास्त्रे नष्ट करेल, ज्यात क्षेपणास्त्राच्या डागण्यापासून ते लक्ष्यावर पोहोचेपर्यंतच्या प्रत्येक टप्प्याचा समावेश आहे. अंतराळातून क्षेपणास्त्रभेदी क्षेपणास्त्रांच्या साहाय्याने ही यंत्रणा तयार करण्यात येत आहे. याचा अर्थ, अमेरिका केवळ आपल्या भूमीवरच नव्हे, तर अंतराळातही आपले लष्करी वर्चस्व प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न करत आहे, जे आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे आणि शांतता करारांचे उल्लंघन आहे.अमेरिकेची ही कृती जागतिक स्तरावर शस्त्रास्त्रांच्या नियंत्रणाबाबत सुरू असलेल्या चर्चा आणि करारांना मोठा धक्का देणारी आहे. इतर देशही अमेरिकेच्या पावलावर पाऊल ठेवून अंतराळात शस्त्रास्त्रे तैनात करण्यास सुरुवात करतील, अशी भीती आहे, ज्यामुळे अंतराळात लष्करी संघर्षाची शक्यता वाढेल. हा संघर्ष मानवी इतिहासातील सर्वात विनाशकारी ठरू शकतो. अमेरिकेची ही भूमिका केवळ संरक्षणात्मक नसून, ती एका आक्रमक धोरणाचा भाग आहे, ज्यामुळे जागतिक स्तरावर अस्थिरता निर्माण होईल. शीतयुद्धाच्या काळात अमेरिका आणि सोव्हिएत युनियन यांच्यात सुरू असलेली शस्त्रास्त्रांची स्पर्धा आता अंतराळातही सुरू झाली आहे, ज्यामुळे जगाच्या अनेक भागांमध्ये अस्थिरता निर्माण होईल आणि अनेक देशांमध्ये युद्धाची शक्यता वाढेल.
अमेरिकेने यापूर्वीही अनेक देशांमध्ये लष्करी हस्तक्षेप केला आहे. इराक, अफगाणिस्तान, लिबिया आणि सीरिया यांसारख्या देशांमध्ये अमेरिकेच्या लष्करी हस्तक्षेपामुळे मोठ्या प्रमाणात जीवितहानी आणि वित्तहानी झाली आहे. या हस्तक्षेपांमुळे त्या देशांमध्ये शांतता प्रस्थापित झाली नाही, तर उलट अस्थिरता वाढली आणि मानवाधिकार उल्लंघनाच्या घटनांमध्ये वाढ झाली. आता अंतराळात शस्त्रास्त्रे तैनात करून अमेरिका जगाला आणखी एका मोठ्या संकटात ढकलत आहे. या संकटातून बाहेर पडण्यासाठी जगातील सर्व देशांनी एकत्र येऊन अमेरिकेच्या या धोरणाला विरोध करणे आवश्यक आहे. अंतराळात शस्त्रास्त्रे तैनात करण्याच्या या धोरणाला वेळीच थांबवले नाही, तर त्याचे परिणाम भयानक असतील. संयुक्त राष्ट्रांनी या प्रकरणात त्वरित हस्तक्षेप करून अमेरिकेला हे धोरण मागे घेण्यास भाग पाडावे आणि आंतरराष्ट्रीय शांतता व सुरक्षिततेसाठी कटिबद्ध असलेल्या नियमांचे पालन करण्यास प्रोत्साहित करावे. शांतता आणि सहकार्याऐवजी युद्धाच्या मार्गावर चालल्यास मानवजातीचे भविष्य धोक्यात येईल, यावर वेळीच विचार करण्याची गरज आहे.
अंतराळात शस्त्रास्त्रे तैनात करणे या अमेरिकेच्या धोरणाला सर्व राष्ट्रांनी एकत्र येऊन कडकडीत जोरदार विरोध करायला पाहिजे तरच जगात शांतता नांदेल व कोणत्याही देशाची आर्थिक व मनुष्यहानीचे नुकसान होणार नाहीत. म्हणूनच अमेरिकेला अंतराळात शस्त्रास्त्रे तैनात करण्यापासून परावृत्त करणे गरजेचे आहे.असे माझे प्रामाणिक मत आहे.
उत्तर द्याहटवा